یادداشتی درباره‌ی وضعیت نظام سیاسی و دولت در ایران به بهانه‌ی مباحثه کتاب «تولد زیست سیاست»
محمد بلوریان
مقدمه
فوکو در ابتدای درس گفتارهای تولد زیست سیاست می‌گوید «می‌خواهم تاریخ آنچه که می‌توان فن حکمرانی نامید، را پی‌بگیرم» (ص 9). بر همین اساس فوکو تبیین می‌کند که «می‌توان این را مطالعه عقلانی شدن کردار حکومتی در اعمال حاکمیت سیاسی نامید» (ص 10). البته مسلم است که در کار فوکو بیشتر به تاریخ و نظریات اروپا توجه شده است، اما مطالعه و تأمل در این کار برای ما پیش از اینکه بتواند فهم ما را از تاریخ غرب زیاد نماید، باید بتواند فهم ما را از جامعه ایران و وضعیت تاریخی خودمان، بخصوص پیرامون عقلانی شدن کردار حکومتی زیادتر کند. پرواضح است که وضعیتی تاریخی ما با فن حکمرانی غرب و عقلانی شدن کردار حکومت در غرب نسبتی دارد و تاثیراتی از آن گرفته است. اما ما بعد از متاثر شدن، دقیقاً چه نوعی عقلانیت در کردار حکومت به دست آوردیم؟ عقلانی شدن ما چه نسبتی باعقلانی شدن غرب دارد؟ و چگونه می‌توان آن را تبیین کرد؟ متن حاضر تلاش دارد که این مهم را با تبیین‌های فوکو و با بصیرتی که فوکو در فن حکمرانی شکل داده است، دنبال نماید. لذا ما بحث فوکو را از منظری که بتواند جایگاه وضعیت ایران را فهم کند، تقریر کرده و بر محل مشابهت و تفاوت آن تأکید می‌کنم. و البته اولاً قطعاً دشواری مباحث فوکو تفکیک هر بحثی را از مباحث دیگر خیلی پیچیده می‌کند و ممکن است در این میان اشتباهاتی جدی رخ دهد و نیز تلاش حاضر نیازمند فَکت‌های تاریخی دقیقی از تحولات اجتماعی، سیاسی و اندیشه‌ای ایران است.
