تأملی در وضع مدیریت و دانش مدیریت در ایران

۳ مطلب با موضوع «تاریخ فکری مدیریت دولتی» ثبت شده است

۱۸
آذر

نظریات سیاست بوروکراتیک

مهدی معافی

مسئله‌ی سیاست بوروکراتیک کماکان این است که اداره کردن فعالیتی سیاسی است.  بوروکرات در زمان ترجمه‌ی اهداف، در وضعیت انتخاب قرار دارد و این انتخاب یعنی سیاست‌ورزی و تعیین چگونگی تخصیص منابع و قدرت. فقط در میزان تجلی سیاسی بودن  این عمل است که تفاوت‌هایی وجود دارد؛  گاه بوروکرات سطح خیابان به‌وضوح خط‌مشی را شکل می‌دهد و گاه عمل سیاسی را سخت‌تر و کمتر می‌توان درک کرد. والدو در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود وضوح ماهیت سیاسی اداره و اداره کردن، باز هم متقدمین مدیریت دولتی نوعی جدایی سیاست از اداره را مطرح کردند، در کتاب «دولت اداری» دو چیز را مطرح می‌کند. یکی اینکه مدیریت دولتی یک  باور و اعتقاد اساسی دارد که کارایی و دموکراسی با هم مطابقت دارند. دوم آنکه فلسفه‌ی سیاسی خاصی بر دانش مدیریت حاکم بوده است و این فلسفه می‌توانسته است چنین انگاره و جدایی‌ای را بپذیرد. او مشخصه‌های این فلسفه‌ی سیاسی را چنین برمی‌شمارد.

  • مدیریت دولتی
۰۶
آبان

تأملی در  وضع سیاست و مدیریت در ایران

مهدی معافی

اکنون دربارهی تغییر سیاست به مدیریت سخن گفته میشود. باید پرسید که این تغییر به چه معناست و دیگر اینکه چگونه پدید آمده و چه نسبتی با وضع سیاست و مدیریت در ایران دارد. آنچه دربارهی وضع کنونی سیاست در جهان سرمایهداری یا سرمایهداری متأخر گفته میشود، بحث تبدیل و تحویل سیاست به مدیریت و پایان امر سیاسی است. پرسش از معنای این مسئله و معنای آن تبعات بسیار مهمی در نظام سیاسی، عمل سیاسی و سیاستگذاری و مدیریت در ایران دارد. اگر عصر کنونی، عصر عقلانیت مدیریتی و ابزاری برای مدیریت اجتماع باشد و ما سودای سیاست کلاسیک، مبتنی بر حکمت عملی سیاستمدار بزرگ داشته باشیم، ما دچار چه وضعیتی شدهایم و آنگاه وضع سیاست و بحرانها و چالشهای آن چه خواهد بود؟

  • مدیریت دولتی
۲۶
مهر

تأملاتی درباره‌ی‌ نظریات کنترل سیاسی بوروکراسی

 با نگاهی به کتاب جورج فردریکسون

مهدی معافی

نظریات سیاسی کنترل بوروکراسی در جوامع دموکراتیک امکان طرح یافتند. آنجا مسئله این بود که مبادا بوروکراسی خودسر شود، لذا حکومت دموکراتیک می‌بایست بوروکراسی را رام می‌کرد و تحت نظارت درمی‌آورد. این پیش‌فرض بنیادین، از ابتدای پیدایش رشته‌ی مدیریت دولتی، با اثر کلاسیک ویلسون، موجب طرح دوگانگی سیاست-اداره شد؛ آنجا که کسانی که نمایندگی سیاسی مردم را دارند، می‌بایست آن بوروکرا‌ت‌ها را کنترل کنند. طرح تفکیک قوای حکومتی، از ابتدا چنین استعدادی را در خود داشت؛ قانونگذاران، مجریان و قضات.

دو سنت در مدیریت دولتی و از دو منظر متفاوت به نقادی این طرح پرداختند. والدو ماهیت عمل اداری را سیاسی می‌دانست و سایمون با آن موضع پوزتیویسم منطقی، به‌لحاظ تجربی دوگانه‌ی سیاست-اداره، یا عدم تداخل کار سیاست‌مدار و بوروکرات، را رد کرد. این دو موضع تفاوت مهمی داشتند، والدو هر عمل بوروکرات را عملی سیاسی می‌دانست و سایمون هم نگرشی ساینتیفیک به موضوع داشت و کار بوروکرات را به فهم تجربی و پوزتیویستی از آن فرومی‌کاست؛ اهداف یا خط‌مشی در دستان سیاست‌مدار و وسایل یا اداره در اختیار بوروکرات قرار می‌گیرد.

  • مدیریت دولتی